مشخصات فردی و زندگینامه
نام:سيدحسن
نام خانوادگی:سعادت مصطفوی

زندگی نامه

زندگی نامۀ آیة‌الله سید حسن مصطفوی به قلم خودشان

اینجانب سید حسن سعادت مصطفوی فرزند حضرت آیةالله جامع المعقول و المنقول حاج سید محمّد سعادت مصطفوی در اول خرداد ماه ۱۳۱۵ شمسی در شهرستان قاین خراسان جنوبی متولد شدم از شش سالگی به مکتب رفتم و بعضی کتابهای فارسی را فرا گرفتم و پس از یک سال و نیم به مدرسه ابتدائی رفتم و چون معلوماتم در حدّ کلاس دوّم بوده از همان ابتداء مرا به کلاس دوم بردند. تا کلاس پنجم را در قاین بودم.

مرحوم والد بر اثر مبارزاتی که با خاندان علم داشتند و حوزه علمیه قاین را احیاء کردند و موقوفات آن را از تصرف خاندان علم بیرون آوردند، بر اثر مزاحمتهای آنها ناچار به مهاجرت به تهران شدند و ما در سال ۱۳۲۶ شمسی به تهران منتقل شدیم.

تحصیلات

کلاسهای پنجم و ششم ابتدایی و دبیرستان را در تهران طی نمودم و در ضمن تحصیل در این دوران نزد حضرت والد به تحصیل دروس مقدماتی حوزوی اشتغال داشتم.

پس از طی دوران دبستانی و دبیرستان بطور جدی صرف و نحو و معانی بیان مفنی و مطول و منطق حاشیه ملاعبدالله و قوانین و شرح تجرید و شرح منظومه و شرح اشارات و فلسفه مشاء را نزد حضرت والد که از شاگردان ممتاز آقا بزرگ حکم خراسانی بودند و همچنین کفایه آخوند و مکاسب و رسائل شیخ انصاری را در مدرسه علمیه رضائیه که تدریس تمام دروس از سطح و خارج بایشان محول شده بود با یک دوره درس خارج فقه و اصول به مدت ۷ سال گذراندیم. و پس از آن مدت چهار سال در درس فقه مرحوم آیت الله حاج شیخ محمد تقی آملی صاحب شرح عروه بنام مصباح الهدی با جدیت در این درس خارج فقه حاضر شدم و در همین مدت و برهه چهار ساله در درس حکمت متعالیه اسفار اربعه مرحوم آیت الله حاج سید ابوالحسن رفیعی قزوینی که زمستانها در تهران و همچنین پائیز در منزلشان مجلس درس گرمی از فضلاء را داشتند صبح و عصر حاضر میشدم.

به مدت ۶ سال درس صبح امور عامه فلسفه بود و درس عصر سفر نفس اسفار.

تهران

دوران جوانی من تهران کنونی نبود. مرکز علماء و حکما و عرفا و فقهای بزرگی بود که بعضی از آنها از مراجع نجف و قم کمتر نبودند از عنایاتی که خدا به بنده نود هجرت موقت ۴ ساله حضرت آیت الله شیخ محمد حسین ثقفی تهرانی نجفی رحمه الله علیه بود ایشان چهار دوره چهار ساله درس مرحوم آیت الله آخوند خراسانی را درک کرده بود و هم مباحثه مرحوم آیت الله حاج سید ابوالقاسم کاشانی(ره) بود بنده در این مدت چهار سال توقف ایشان در تهران مجدداً یک دوره خارج کفایه را به تنهایی از ایشان بهره‌مند شدم و چون ایشان از شاگردان بلافصل مرحوم آیت الله آقای شیخ هادی تهرانی بود که از شاگردان مبرز درس مرحوم شیخ اعظم انصاری است لذا یک دوره درس خارج محجّة العلماء این عالم بحاث اصولی را خدمت مرحوم حاج شیخ محمد حسین فرا گرفتم.


در آن زمان فرا گرفتن و حاضر شدن در درس عرفان آزاد نبود. بنده با استاد عرفان حضرت عارف کامل شیخ محمد علی حکیم تشکر آشنا شدم. چند سالی به تنهایی در درس عرفان ایشان باتفاق یکی از دوستان که مرحوم شده حاضر می شدیم، ایشان استاد عرفان دانشکده الهیات دانشگاه تهران بود و کتاب عرفان نظری ایشان را به نام لطائف العرفان دانشگاه تهران چاپ نموده ولی بسیار کم یاب است.


به هر حال از سن دوازده سالگی تا سی سالگی در رشته های علوم مقدماتی – فقه و اصول سطح و خارج- فلسفه و کلام اسلامی حکمت مشاء- حکمت متعالیة- حکمت الاشراق- عرفان نظری و کتب معروفش تا مصباح الانس حمزه فناری فی شرح مفتاح غیب الجمع و الوجود للصدرالدین القونوی با جدیت مشغول بودم و در سن ۳۰ سالگی به درجه و مرتبه رفیعه اجتهاد در فقه و اصول نائل شدم اساتید بنده با توجه به مطالب فوق عبارت هستند:

اساتید

  • ۱. مرحوم حضرت والد از مقدمات تا تمام سطح و یک دوره خارج فقه و اصول در محضر ایشان
  • ۲. یک دوره چهار ساله خارج فقه در محضر مرحوم آیت الله حاج شیخ محمد تقی آملی صاحب مصباح الهدی فی شرح عروه الوثقی
  • ۳. یک دوره خارج کفایه و محجه در محضر مرحوم آیت الله حاج شیخ محمد حسین تهرانی نجفی

و در فلسفه و کلام

  • ۱. حکمت مشاء و کلام و شرح منظومه در محضر مرحوم آیت الله والد
  • ۲. حکمت متعالیه در محضر مرحوم آیت الله رفیعی قزوینی
  • ۳. عرفان نظری در محضر عارف محقق حضرت استاد شیخ محمد علی حکیم تشکر شیرازی

و اما تدریس

قبل از انقلاب در مدرسه مروی شرح اشارات و رسائل شیخ تدریس می نمودم، بعد از انقلاب از سال ۱۳۶۳ در دانشگاه های مختلف- دانشکده الهیات دانشگاه تهران- دانشگاه شهید بهشتی- دانشگاه تربیت مدرس تهران- دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات- دانشگاه امام صادق (علیه السلام) در رشته های فقه و اصول- کلام و فلسفه مشاء- متعالیه صدرائی و عرفان نظری تدریس مینمودم و اکنون نیز اشتغال دارم.

در این دانشگاه ها چهل رساله در مقطع دکتری در موضوعات مختلف فلسفی راهنمایی نمودم یعنی استاد راهنما بودم و قریب ۶۰ رساله را در مقطع فوق لیسانس در موضوعات مختلف فلسفی و کلامی و قرآنی به عنوان استاد راهنما و مشاور هدایت نمودم.

وضعیت فعلی بنده

  • ۱. عضو هیأت علمی قطعی تمام وقت دانشکده الهیات دانشگاه امام صادق (علیه السلام) و مدیر گروه فلسفه و کلام اسلامی این دانشکده- عنوان دانشگاهی استاد تمام پایه ۲۱
  • ۲. مدت چهار سال است که روزهای چهارشنبه به حوزه قم میروم و در دارالشفاء تدریس شفاء شیخ الرئیس می کنم و فضلاء زیادی در این درس حاضر می شوند و تا بحال تا مقاله هشتم الهیات شفاء را تدریس نمودم که از طریق صدا و سیما ضبط شده و از شبکه چهار سیما در حال پخش می باشد.
  • ۳. دو واحد فلسفه و یا عرفان در مقطع دکتری دانشکده تربیت مدرس قم وابسته به دانشگاه قم همان روز چهارشنبه تدریس می نمایم.

سمتهای علمی

  • ۱. عضو رسمی کمیته خبرگان بدون مدرک وزارت علوم و تحقیقات فناوری
  • ۲. عضو رسمی کمیته گزینش استاد و برنامه ریزی وزارت علوم

تألیفات

  • ۱. شرح نمط سوم اشارات و تنبیهات ابن سینا به فارسی مبسط و تفصیلی در مرکز نشر دانشگاه امام صادق (علیه السلام) (چاپ شده است)
  • ۲. الهیات بمعنی الاخص در قرآن تحت پروژه دو ساله مشتمل اقلاً بر ۶۰۰ صفحه که ثلث آن تدوین شده الهیات و فلسفه در نهج البلاغه قریب ۴۰۰ صفحه آماده ویرایش و نزدیک به چاپ
  • ۳. مقاله‌های مختلف علمی قرآنی و فلسفی در مجلات علمی و پژوهشی.

مقالات

  • ۱. ملاحظاتی در باب حرکت جوهری چاپ شده در دفتر ۶۴ زمستان ۱۳۷۷ مقالات و بررسی های مربوط به دانشکده الهیات دانشگاه تهران
  • ۲. علم خدا، مجله پژوهش های فلسفی و کلامی چاپ شده در فصلنامه علمی پژوهشی دانشگاه قم ال ۱۲ زمستان ۱۳۸۵
  • ۳. حل پارادکس عینیت و ذهنیت وجود مطلق با تکیه بر هستی شناسی علامه سید حیدر آملی چاپ شده در دو فصلنامه علمی پژوهشی فلسفه دین و معرفت شناسی نامه حکمت سال پنجم شماره اول بهار و تابستان ۱۳۸۶
  • ۴. فلسفه در افق عقل و دین چاپ شده در فصلنامه پژوشی اقوام و مذاهب میثاق قم شماره پنجم زمستان ۱۳۸۶
  • ۵. انیت و یقین آور بودن برهان صدیقین سینوی چاپ شده در دو فصلنامه علمی پژوهشی فلسفه دین و معرفت شناسی نامه حکمت سال ششم شماره دوم پائیز و زمستان ۱۳۷۸

سخنرانی در همایشها

  • ۱. همایش ویژه یکصدومین سال تولد علامه سید محمد حسین طباطبایی ارائه مقاله و سخنرانی در مورد شخصیت فکری علامه طباطبایی در دو بعد تفسیر و فلسفه (با تکیه بر دو مسئله حرکت در جوهر و اتحاد عاقل و معقول چاپ در میزان حکمت انتشارات صدا و سیما سال ۱۳۸۲
  • ۲. حرکت و زمان با توجه به دیدگاه ها و آراء استاد شهید مطهری(ره) و سخنرانی در همایش جهانی حکمت مطهر چاپ شده در مجموعه حکمت مطهر، دبیرخانه دائمی حکمت مطهر دانشکده صدا و سیما، چاپ تهران، ۱۳۸۶
  • ۳. شرکت در سمپوزیوم اسلام و مسیحیت ارتدکس در یونان در آذرماه ۱۳۶۹ با مقاله و ایراد سخنرانی تحت عنوان «عشق از دیدگاه حکماء اسلام»
  • ۴. ارائه مقاله: امامت عامه و خاصه در اولین کنگره جهانی حضرت رضا علیه السلام چاپ شده در مجموعه آثار توسط انتشارات آستان قدس رضوی خرداد ۱۳۶۵
  • ۵. سخنرانی بحث فلسفی در رابطه با علم عنوان مقاله: «علم بذوی الاسباب لا یعلم باسبابها» چاپ شده در مجموعه مقالات بمناسبت بزرگداشت دویستمین سال تولد حکیم سبزواری انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد ۱۳۷۴
  • ۶. سخنرانی علمی فلسفی تحت عنوان: نفس و کیفیت پیوستگی نفس به بدن و عدم فساد بعد از فساد بدن در سال ۲۰۱۰ میلادی (در حالیکه عضویت کمیته علمی این همایش را نیز دارا بودم)
  • ۷. شرکت در کنگره الندوه الدولیه الثالثه لا نتروبولوجیا و الثقافیه ۹-۱۱ آفریل بالقیروان ۲۰ فروردین ۱۳۸۷ مقاله و سخنرانی تحت عنوان «الانسان فی القرآن دراسته مقارنه بین الحکمه الاسلامیه و الحکمه القرآنیه»، که در مجموعه مقالات کنگره چاپ شده
  • ۸. در آذر ماه سال ۱۳۸۵ به دعوت مرکز فرهنگی اسلامی جاکارتا، پایتخت اندونزی جهت ایراد سخنرانی های علمی در برخی از دانشگاه های بزرگ کشور اندونزی از تاریخ ۵/۱۰/۸۵ به مدت ده روز به کشور اندونزی مسافرت نمودم و در این مراکز به شرح ذیل ایراد سخنرانی نمودم:
  • ۹. کالج اسلامی جاکارتا، موضوع سخنرانی: «نفس و جایگاه عقل در اندیشه اسلامی همراه با سؤال و پرسش بعد از سخنرانی»
  • ۱۰. دانشگاه مالانگ، موضوع سخنرانی: «نفس فلسفه و عرفان اسلامی در حل شاکل اجتماعی همراه با سؤال و پرسش»
  • ۱۱. دانشگاه جاکارتا، موضوع سخنرانی: «دیدگاه فلاسفه و حکماء اسلامی نسبت به تمدن جدید همراه با سؤال و پرسش»
  • ۱۲. در جمع ایرانیان مقیم اندونزی، موضوع سخنرانی: «سیره حضرت امام باقر علیه السلام»
  • ۱۳. و همچنین به دعوت سفیر محترم جمهوری اسلامی سفری دو روزه به کشور مالزی داشتم. در پایتخت آن کشور در شب قبل از عید غدیر سخنرانی علمی در جمع اساتید سنّی و شیعی و همه ایرانیان مقیم در پایتخت از دانشجویان و غیر که قریب به هزار نفر بودند همراه با سؤال و پرسش.

سمتهای اجرایی

  • ۱. سرپرستی کاخ نیاوران از طرف حضرت امام خمینی(ره) از بدو انقلاب ۲۳ بهمن ۵۷ تا اسفند ۱۳۶۳ به مدت قریب به ۶ سال
  • ۲. ریاست دانشکده الهیات دانشگاه امام صادق علیه السلام از آذر ماه ۱۳۶۹ تا اسفند ۱۳۷۸ به مدت ۹ سال
  • ۳. ریاست دانشکده الهیات دانشکده الهیات دانشگاه تهران از اسفند ۱۳۷۷ تا اسفند ۱۳۸۱ به مدت چهار سال
  • ۴. ریاست گروه فلسفه و کلام دانشگاه امام صادق علیه السلام به مدت سه دوره که هنوز نیز ادامه دارد.